سال گذشته بود که علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفت‌وگو با وبگاه "العربی الجدید" بر ادامه فعالیت هسته‌ای ایران تاکید و اعلام کرد که غرب در اجرای تعهدات خود بر اساس برجام، تأخیر دارد و هنوز برخی تحریم‌ها برداشته نشده است.
وی رفع تحریم به موجب توافق را از مصادیق این تأخیر برشمرد و گفت: تا الان برخی بانک‌های بزرگ اروپایی تحریم‌های‌شان را به طور کامل پایان نداده‌اند چرا که قبلا تعهد داده که با ایران مراوده تجاری نداشته باشد. ما هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و این بحران را حل کند.
انتشار این بخش از سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی و یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی در تیمی که به برجام دست یافت، باعث شد که حسن روحانی رئیس‌جمهور هم به آن سخنان واکنش نشان دهد، واکنشی که درباره علی اکبر صالحی تند هم به نظر می‌رسید.
روحانی در آخرین نشست خبری خود با اصحاب رسانه در سال 94، درباره اظهارات رئیس سازمان انرژی اتمی گفته بود: از خود آقای صالحی این موضوع را بپرسید. در زمینه مسائل اتمی، آقای صالحی هرچه بگوید درست است و ایشان وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی نیست، وزیر خارجه هم الآن نیست، ایشان مسئول سازمان انرژی اتمی است.
رئیس جمهور با بیان اینکه برجام اجرا شده است، اما اینکه کسی بگوید در برجام هیچ نقصی وجود نداشته اشتباه است و نقایصی در راه اجرایی شدن برجام وجود داشته که باید برطرف شود، گفته بود: برخی مؤسسات و بانک‌ها هنوز مقداری برای مبادله با ایران هراس دارند زیرا مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد. بانک‌ها از اینکه جریمه شوند هراس دارند و کار را با تأخیر شروع می‌کنند، به‌طور مثال یکی از کشورهای همسایه که حتی جزو کشورهای 1+5 هم نیست در یکی دو روز اخیر اجازه مبادله به بانک‌های خود با ایران را داده است.
روحانی همچنین گفته بود: به‌نظر بنده مسیر درستی را طی می‌کنیم و ممکن است مشکلات جزئی داشته باشیم که باید رفع شود و مرجع اظهار نظر درباره مسائل هسته‌ای آقای عراقچی مسئول است، در سیاست خارجی وزیر خارجه مسئول است، در مسائل اقتصادی وزیر اقتصاد و بانک مرکزی مسئول است و در مسائل هسته‌ای نیز علی‌اکبر صالحی مسئول پاسخگویی است.
حالا با گذشت حدود 30 روز از آن اظهارات رئیس جمهور، عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای، شنبه شب در گفت‌وگوی ویژه خبری همان سخنان علی اکبر صالحی را تکرار کرده است.
عراقچی گفته است: آنها (طرف غربی) طبق برجام تعهداتی را که باید انجام می‌دادند، بر روی کاغذ انجام دادند البته نباید کار آنها روی کاغذ را بی‌ارزش بدانیم و باید گفت که زیر ساخت تحریم‌های هسته‌ای متزلزل شد. همه زیر ساخت‌های تحریم برداشته شد، اینکه گفته می شود که روی کاغذ تحریم ها برداشته شده بی‌اهمیت نیست.
وی اضافه کرده است: دو دسته مشکل اصلی وجود دارد. یکی بازگشت به شرایط اقتصادی قبل از تحریم و دوم کارشکنی ها و بدعهدی های طرف مقابل به خصوص آمریکا است. اینکه آثار برداشته شدن تحریم طول می کشد تا خود را نشان دهد این منطقی است. به طور مثال کاهش فروش نفت یک مثال است. 77 روز قبل تحریم های نفتی برداشته شد اما این بدان معناست که پس از آن فروش نفت به میزان قبل باز می گردد منطقی نیست چون مشتریان نفت ما از کشورهای دیگر به تامین نفت خود پرداخته اند.
عراقچی اضافه کرد: بازگشت ما به شرایط قبل از تحریم امری است میان ما و مشتریان نفتی ما است. در حاضر وزارت نفت توانسته 800 هزار بشکه نفت را بیش از زمان تحریم‌ها به فروش برساند. سوئیفت مثال دیگر است. این شرکت زمانی که تحریم ها برداشته شد بازگشت این شرکت به سیستم بانکی ما 3 الی 4 هفته طول می کشد تا به روند قبلی بازگردد.
حجم پول های بلوکه شده بیش از 100 میلیارد دلار بوده است
وی گفت: درباره مسائل ما در خارج از کشور، مبالغی که در خارج از کشور داریم از جنس های مختلف بوده و صاحبان مختلفی دارد. یک سری از آن متعلق به بانک مرکزی است و یک سری متعلق به دولت است. یک سری پول متعلق به وزارت نفت است. یک سری از مبالغ سپرده بوده که عمدتا در چین است که این اقدام برای حفاظت از بلوکه شدن بوده است. اگر همه این پول ها را جمع کنیم بالای 100 میلیارد دلار می شود. در مذاکرات وارد این موضوعات نشدیم. ما فقط درباره آزاد شدن این پول ها بحث کردیم. تمام پول های ایران آزاد شده اما در نقل و انتقال پول ها مشکلاتی وجود دارد. اختیار این پول ها نزد بانک مرکزی است. یکی از مشکلات برقراری مجدد شبکه بانکی است. در طول 10 الی 12 سال گذشته تمامی ارتباط بانک ها ما با بانک های مقابل قطع شده و باید بار دیگر روابط کارگزاری ایجاد کنند که این منوط به مذاکرات است.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفته است: یک مشکل دیگر این است که آمریکا کارشکنی می کند. یک مشکل زمان بر بودن از لحاظ فنی است. تا الان بانک های ما نزدیک به 300 کارگزاری با بانک های خارجی ایجاد کرده است. بانک ملی 20 کارگزاری، بانک ملت حدود 43 کارگزاری ایجاد کرده است. بانک های دیگر بانک های خصوصی هستند و آنها هستند که تصمیم می گیرند که با بانک های ایران کار کنند. در طول سال های گذشته روابط بانکی بسیار پیچیده شده است. بانک ها به دلیل مسائل پول شویی و قاچاق انسان بسیار پیچیده شده است. الان بانک ها همانند سابق به راحتی نمی توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. تا این شبکه پیچیده برقرار شود مقداری زمان بر است.
صالحی: هنوز تمام تحریم‌ها برداشته نشده است
علی اکبر صالحی هم دیشب دوباره تاکید کرده است که، "هنوز شرایط رفع تحریم انجام نشده است هنوز بانک های بزرگ پا پیش نگذاشته اند. دلیلش این است که در زمان تحریم مجازات‌های سنگینی شده اند و هنوز از ارتباط با ایران ترس دارند. الان هم بخشی از اقداماتی که آنها باید انجام می دادند بر اساس برداشت ما هنوز همه قدم ها را بر نداشته اند."
عراقچی هم در این باره تاکید کرده است: عدم همراهی کامل طرف آمریکایی وجود دارد. هر کسی که شک دارد که سوئیفت برداشته شده یا نشده از جمله رئیس جمهور اتریش، به اتاق سوئیفت بانک مرکزی بروند و ببیند که تمامی بانک های ما به سوئیفت وصل شده‌اند. هر کسی که شک دارد می تواند به اتاق سوئیفت بانک مرکزی برود و این موضوع را ببیند اما موضوعاتی که آقای صالحی گفته، "درست است". موضوعی که هست هنوز برخی از تحریم‌ها باقی مانده که ربطی به برجام و موضوع هسته‌ای ندارد. برخی از تحریم‌ها هنوز باقی مانده که مربوط به تروریسم و حقوق بشر و تحریم‌های اولیه آمریکا باقی مانده است.
منبع: تسنیم
