هفتهها و روزهای پیش از انتخابات 96 بود.
و اصلاحطلبان خیلی راحتتر از آنچه به فکر کسی برسد، مشغول بیان این بودند که آقای روحانی نامزد رسمی آنها نیست!
«مرتضی الویری» از فعالان اصلاحطلب و شهردار اسبق تهران در همین زمینه طی اظهاراتی در خبرگزاری ایلنا گفته بود:
«همانطور که در سال 92 هم مطرح بود روحانی کاندیدای اصلاحطلبان نیست بلکه کاندیدای مورد حمایت اصلاحطلبان است.»[1]
پس از او نیز، این «فیضا... عربسرخی» دیگر فعال اصلاحطلب بود که بدون هیچ واهمهای تأکید کرده بود: آقای روحانی نه در این دوره و نه در دوره قبل، کاندیدای اصلاحطلبان نبوده است. آقای روحانی (فقط) مورد حمایت اصلاحطلبان است.[2]
علت اینهمه تأکید بر اینکه آقای روحانی نامزد رسمی ما نیست را کسی نمیدانست...
و البته معلوم نبود رئیسجمهور روحانی و ستادیهای مکتب نیاوران که در اطراف او بودند نیز این حرفها را میشنیدند یا نه؟!
آنها حتی این صحبتهای محمدجواد حقشناس، از فعالان حزب اعتماد ملی را هم نشنیدند که گفته بود: روحانی نماینده تمام عیار اصلاحطلبان نیست و اصلاحطلبان مستقل کاندیدا شوند...[3]
*کاندیدای ما نیست، هیچ! ستاد انتخاباتی هم برایش تشکیل نمیدهیم
در کنار تلاشهای اصلاحطلبان ستادی برای انکار رئیسجمهور روحانی در پیشاانتخابات و پاک نگاهداشتن دامان اصلاحطلبی از عملکرد ضعیف آقای روحانی، اما رخدادهای دیگری هم برای کادوپیچی بهتر این پروژه در جریان بود.
تأکید جریان سیاسی خاص بر اینکه برای روحانی ستاد انتخاباتی تشکیل نمیدهیم! هم یکی از این رخدادها بود.
«مرتضی حاجی» از فعالان اصلاحطلب، شهریورماه سال گذشته در همین باره آب پاکی را روی دست آقای روحانی ریخت و به روزنامه آرمان امروز گفت:
«اصلاحطلبان در انتخابات ریاست جمهوری سال92 نیز به این معنا ستاد تشکیل ندادند. معمولا در انتخابات مختلف خود کاندیداها اقدام به تشکیل ستاد میکنند و سپس از همفکران خود دعوت میکنند تا در ستادها حضور پیدا کنند. جریان اصلاحات هنوز برای تشکیل ستاد در انتخابات96 تصمیم قطعی نگرفته است. با این وجود دو حالت برای این مساله وجود دارد؛ اول این که آقای روحانی خود اقدام به تشکیل ستاد انتخاباتی کند و از اصلاحطلبان بخواهد که مسئولیتهای ستاد ایشان را برعهده بگیرند و در امور انتخابات ایشان را یاری کنند. حالت دوم در شرایطی است که اصلاحطلبان به این نتیجه برسند که باید نیروهای خود را برای انتخابات به صورت مستقل سازمان دهی کنند. بدون شک اگر حالت دوم اتفاق بیفتد اصلاحطلبان برای آقای روحانی ستاد تشکیل خواهند داد. با این وجود به نظر میرسد تمرکز جریان اصلاحات به صورت مستقل روی انتخابات شوراها قرار بگیرد و درانتخابات ریاست جمهوری به صورت مشترک با طرفداران دولت همکاری داشته باشد. به همین دلیل اصلاحطلبان برنامه?ای برای تشکیل "ستاد آقای روحانی" نخواهند داشت، بلکه "ستاد حمایت از آقای روحانی" تشکیل خواهند داد!»
چهرههای جریان سیاسی خاص در عین تأکید بر این مقولات که به نظر میرسد قرار بود برای اجرای فرمان مخصوص سعید حجاریان مبنی بر اینکه «شکست دولت روحانی شکست اصلاحطلبان نیست»! اجرا شوند، اما اِبا میکردند و تحفّظ به خرج میدادند که به مردم بگویند وقتی جریانی سیاسی برای کاندیدای مورد حمایت خود ستاد انتخاباتی تشکیل نمیدهد و حتی عنوان میکند که کاندیدای رسمی نداریم! این مسئله به معنی بیتأثیری آنها در فرایند انتخابات و عدم قبول پذیرش مسئولیتهای دموکراتیک است.
روی دیگر سکّه آن بود که اگر رئیسجمهور روحانی در انتخابات شکست میخورد، اصلاحطلبان به راحتی عنوان میکردند که بازنده انتخابات نبودهاند چون نه ستادی تشکیل دادهاند و نه کاندیدای رسمی داشتهاند... و البته راست هم میگفتند.
در ادامه اظهارات حاجی، «یدالله طاهرنژاد» عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران نیز به نشریه صدا گفته بود:
«نظر به اینکه انتخابات ریاست جمهوری متولی دارد و ستاد ریاست جمهوری کارهای انتخابات را انجام میدهد و شورا(ی مرکزی حزب کارگزاران) هم از آن حمایت خواهد کرد، بخش قابل توجهی از فعالیت شورا معطوف به ساماندهی فعالیتهای انتخابات شهر و روستاست. مدیریت جوامع شهر و روستایی با شوراها است و این انتخابات بسیار مهم و تأثیرگذار است. به همین دلیل باید به این امر عنایت بیشتری شود و ترکیبی شکل بگیرد تا نظر اکثریت مردم تأمین شود.»
آنها خیلی شیک و مجلسی به مردم و به ستاد روحانی اعلام میکردند که از تشکیل ستادهای انتخاباتی برای روحانی خبری نیست تا مسئولیتی متوجه آنها نباشد.
*اصلاحطلبانی که معتقد به «عبور از روحانی» بودند/ تاجیک: حمایت از روحانی نظر شخصی است!
به این رفتارهای پیشاانتخاباتی اصلاحطلبان در قبال رئیسجمهور روحانی البته بایستی مخالفت کثیری از اصلاحطلبان با آقای روحانی و طرح مسئله «عبور از روحانی» را هم افزود.
مسئلهای که اگرچه در ابتدا گفته میشد ساخته و پرداخته ذهن اتاقهای فکر اصولگرایان! است اما به مرور و با اعترافاتی که از سوی چهرههای جریان خاص به رسانهها راه یافت، نشان داد واقعیتی محض است و کسانی از اصلاحطلبان روحانی را نمیخواهند.
محمدرضا تاجیک، از تئوریسینهای اصلاحطلب و مشاور رئیس دولت اصلاحات که به تازگی گفته است: «اعتدال یک بچه سیاسی است که تکلیفش را نمیداند»[4]، چند ماه قبل از انتخابات و در تیرماه سال 95 در یک مصاحبه سیاسی تأکید کرده بود:
«برای من بسیار عجیب است که برخی افراد چگونه به خود اجازه میدهند به صورت علنی عنوان کنند که جریان اصلاحات در انتخابات آینده قرار است از چه کسی حمایت کند و هنوز هیچ اتفاقی رخ نداده استراتژی جریان اصلاحات در انتخابات ریاستجمهوری آینده را برای رسانهها تئوریزه میکنند. برای من هنوز مشخص نیست است این نگاه مستبدانه و توتالیتر چگونه در بین برخی شخصیتهای اصلاحطلب شکل گرفته که به خود اجازه میدهند به نام نامی جریان اصلاحات سخن بگویند. ما باید اجازه بدهیم پنجرهای جدید در جریان اصلاحطلبی باز شود و نسیمی تازه به این جریان وزیدن کند.»[5]
او در یک مصاحبه دیگر نیز طرح حمایت اصلاحطلبان از روحانی را در آن مقطع، یک «نظر شخصی» دانسته بود.
چهرههای جریان سیاسی خاص در عین تأکید بر این مقولات که به نظر میرسد قرار بود برای اجرای فرمان مخصوص سعید حجاریان مبنی بر اینکه «شکست دولت روحانی شکست اصلاحطلبان نیست»! اجرا شوند، اما اِبا میکردند و تحفّظ به خرج میدادند که به مردم بگویند وقتی جریانی سیاسی برای کاندیدای مورد حمایت خود ستاد انتخاباتی تشکیل نمیدهد و حتی عنوان میکند که کاندیدای رسمی نداریم! این مسئله به معنی بیتأثیری آنها در فرایند انتخابات و عدم قبول پذیرش مسئولیتهای دموکراتیک است.
نظری شخصی که محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران تنها به فاصله چند روز به آن پاسخ داد و در مصاحبه با نشریه صدا بدون اینکه نامی از تاجیک ببرد، تصریح کرد که حمایت از روحانی نظر شخصی ما نیست!
غیر از تاجیک، «علی تاجرنیا» از فعالان اصلاحطلب هم در مصاحبهای جداگانه به اعتقاد برخی اصلاحطلبان برای عبور از روحانی در آن مقطع اشاره کرده و گفته بود:«آن بخش از جریان دلواپس اصولگرا که سعی میکنند با فشار و مشکلزایی، دولت روحانی را دولت یکدورهای معرفی کنند و آن بخش از نیروهایی که به اسم اصلاحطلبی و در اصل با اتکا به رفتارهای دلواپسانه بحث عبور از دولت روحانی را مطرح کنند دو تیغه یک قیچی هستند.»[6]
*موضعی که در صبح فردای انتخابات رسمی شد!/چگونه روحانی پس از انتخابات به افتخار «نامزد رسمی اصلاحطلبان» رسید؟
اما این گذشته تاریک و عجیب و غریب اصلاحطلبان در حمایت از آقای روحانی در صبح فردای انتخابات رنگ دیگری به خود گرفت و تمام آن انگار از یاد رفت.
عبدالله ناصری، عضو شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان به تازگی در بخشی از مصاحبه خود با روزنامه اعتماد و در کمال تعجب گفته است:
«جریان رقیب با تمام امکانات و قوای مدنی و حکومتی خود به صحنه رقابت با آقای روحانی به عنوان نامزد اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل آمده بود.»[7]
مشخص نیست ناصری چگونه در حال معرفی آقای روحانی بعنوان نامزد اصلاحطلبان است در حالیکه گذشته اشاره شده بر تارک اصلاحطلبان نقش بسته است و جالب آنکه این جریان خاص سیاسی حتی حاضر به امضای یک بیانیه رسمی مختص آقای روحانی هم نشد و فعالیتهای خود را در انتخابات 96 صرفا معطوف به شورای شهر کرد.
به این تراژدی جالب البته باید سهمخواهی گسترده اصلاحطلبان از کابینه دولت دوازدهم و تأکید بر لزوم تغییر 50 درصدی کابینه را نیز افزود.
شاید برای مردم جالب باشد که یکی از اصلاحطلبان ستادی تنها چند روز مانده به انتخابات حتی زبان به ستایش پوپولیسم هم گشود و در یک محفل ناامیدانه از پیروزی روحانی اینطور گفته بود که ایکاش پوپولیست بودیم!